साउन २२
कञ्चनपुर, लालझाडी –
किसानहरू देशको मेरुदण्ड हुन् भन्ने भनाइ यथार्थमै खालि भाषण बन्न पुगेको छ। कञ्चनपुरको लालझाडी गाउँपालिकामा देखिएको पछिल्लो घटना त्यसैको ज्वलन्त प्रमाण हो, जहाँ सहकारी संस्था र एनजिओको मिलेमतोमा किसानहरू करोडौँ ठगिएका छन्।
सुरो नेपाल नामक एनजिओले अनुदानको नाममा पावर टिलर, पानी तान्ने मोटर, औषधि छर्किने ट्याङ्की, र घाँस काट्ने मेसिन दिन्छु भन्दै अनमोल कृषि सहकारी र दोदा साना किसान सहकारीमार्फत करीब ३.५ सय किसानबाट २ करोड ४० लाख रुपैयाँ संकलन गरियो, तर एक वर्ष बित्दा पनि किसानले न सामग्री पाए न त रकम फिर्ता।
अझ दुःखको कुरा, सहकारी जस्तो किसानकै भरपर्दो संस्था ठगीको माध्यम बन्न पुगेको छ। ऋण निकालेर, घरबारी धितो राखेर, भविष्यको आशामा लगानी गरेका किसान अहिले आन्दोलनमा छन् – सहकारीमा ताला लगाएर न्याय मागिरहेका छन्।
यस घटनाले तीन महत्वपूर्ण यथार्थ उजागर गर्छ:
१. सहकारीहरूमा पारदर्शिता र उत्तरदायित्वको अभाव
२. एनजिओको अनुगमन प्रणाली पूर्णरूपमा असफल
३. कृषि क्षेत्रमा गरिब किसानमाथि हुने अन्याय अझै रोकिएको छैन
यसरी संस्थागत रूपमा गरिने ठगीले केवल किसानको जीवन मात्र बर्वाद पार्दैन, सम्पूर्ण सहकारी प्रणालीप्रति जनविश्वास तोड्ने खतरा उत्पन्न गर्छ।
यद्यपि सुरो नेपालकी अध्यक्ष शुशिला खडका र सहयोगी शुनिता चौधरी पक्राउ परे पनि बाँकी संलग्नहरू अझै पक्रिएका छैनन्। सरकारले सम्पत्ति जफत गरेर भए पनि किसानको पैसा फिर्ता गराउनुपर्छ, र यस्ता ठगीमा संलग्न सबैलाई कडा कानुनी कारबाही गरिनुपर्छ।
अब प्रश्न उठ्छ –
यस्तो घटनामा राज्य चुप किन?
कृषकको पक्षमा बोल्ने सांसद, मन्त्री, अधिकारी कता छन्?
साना किसानहरूलाई देशभित्रै टिकाउने सपना देखाउँदै सरकारले लिएको नीतिहरू यस्ता ठगीका घटनाले निराशाजनक बनाउँछ। किसान न्यायका लागि सडकमा आउनु भनेको राज्य व्यवस्थामाथिको कलंक हो।
यदि यस्ता घटनामा तत्काल न्याय नपाइयो भने, सहकारी र कृषि अनुदान प्रणाली नै बदनाम हुने मात्र होइन, देशकै कृषि भविष्य धरापमा पर्न सक्छ।
