चैत ८ धनगढी
दार्चुला जिल्लाको मालिकार्जुन गाउँपालिका–८ स्थित शंकरपुर क्याम्पसमा हालै सम्पन्न स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) निर्वाचनमा अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीकी तर्फबाट जानकी टमटा सभापति (अध्यक्ष) पदमा निर्वाचित भएकी छन्। यो विजय देशकै पहिलो दलित महिला स्ववियु अध्यक्ष बन्ने ऐतिहासिक सफलता हो, जसले विद्यार्थी राजनीतिमा नयाँ युगको सुरुवात गरेको छ।
मालिकार्जुन गाउँपालिकाकै स्थानीय बासिन्दा जानकी टमटा सानैदेखि राजनीति र सामाजिक विषयमा चासो राख्ने विद्यार्थी हुन्। उनका अनुसार, यो नेतृत्व यात्राको प्रेरणा आफ्नै आमाबाट आएको हो। उनकी आमा मानमती टमटा २०७४ सालको स्थानीय तह निर्वाचनमा दलित महिला सदस्यमा निर्वाचित भएकी थिइन्।
स्नातक तह दोस्रो वर्षमा अध्ययनरत जानकी निडर, स्पष्ट विचार राख्ने, र सामाजिक अन्याय तथा विसङ्गतिहरूको विरुद्ध सशक्त आवाज उठाउने युवाका रूपमा चिनिन्छिन्।
सुदूरपश्चिम प्रदेशकी सांसद तथा निवर्तमान मन्त्री लक्ष्मी बिकले जानकीको जितलाई ऐतिहासिक र प्रेरणादायी उपलब्धि बताउनु भएको छ। सुदूरपश्चिम प्रदेश सांसद तथा माओवादी केन्द्रकी केन्द्रीय सदस्य लक्ष्मी बिकको धारणा अनुसार,
“यो ऐतिहासिक जित केवल व्यक्तिगत सफलता मात्र होइन, नेकपा माओवादी केन्द्रले उठाएका राजनीतिक एजेन्डाहरू — गणतन्त्र, संघीयता, धर्मनिरपेक्षता, समानुपातिक समावेशी प्रतिनिधित्व — का कारण आज समाजका दबिएका, दलित समुदायका युवाहरू नेतृत्वमा पुग्न सक्ने वातावरण बनेको प्रमाण हो।”
उनका अनुसार, मालिकार्जुन गाउँपालिका करिब २० प्रतिशत दलित समुदायको बसोबास रहेको क्षेत्र हो।
“यो त्यही ठाउँ हो जहाँ वर्षौँदेखि जातीय उत्पीडन, छुवाछुत, शोषणमा परेका हल्या, खलिया, डोलिया समुदायहरूले पीडा भोग्दै आएका थिए। माओवादी आन्दोलनले यही पीडित वर्गका लागि आशा र परिवर्तनको ढोका खोलेको थियो। युद्धकालमा पाँच हजार लिई पञ्च पुस्ता दास बनाइएका हलियाहरूका तमसुक च्यातेर माओवादीले दलित मुक्ति आन्दोलनको थालनी गरेको थियो। आज ती हलियाहरू पुनर्स्थापना हुँदैछन्,” उहाँले उल्लेख गर्नुभयो।
“राजनीतिक प्रतिनिधित्वमा पनि नेकपा माओवादी केन्द्रले उदाहरणीय काम गर्दै आएको छ। यही समुदायबाट पार्टीको जिल्ला इन्चार्ज बनाउनु मात्र होइन, दार्चुलाबाट पहिलो दलित सांसद र सुदूरपश्चिम प्रदेशको इतिहासमै पहिलो दलित महिला मन्त्री बनाउँदै माओवादी केन्द्रले मलाई क्याबिनेटसम्म पुर्याएको छ,” लक्ष्मी बिकले बताउनुभयो।
जानकीको विजयले सुदूरपश्चिम मात्र होइन, देशभरिका युवतीहरूलाई विद्यार्थी राजनीति हुँदै सामाजिक परिवर्तनमा अग्रसर हुने मार्ग देखाएको छ। साभार कञ्चन आवाज
